• Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
Üyelik Girişi
Videolar

Yeni Yayımlanan Kitaplar

   

İsmail Haqqi His Life Works and Views
Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI

ibn rüşd (1. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek



ibn rüşd (2. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek




Dini ve felsefi metinler: Yirmibirinci Yüzyılda yeniden okuma, anlama ve algılama

Bayram Ali Çetinkaya(Editör)

Doğu-Batı: İki Dünyanın Buluştuğu Noktada Düşünce Günleri



İzmirli İsmail Hakkı
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



15 TEMMUZ DESTANI
Bayram Ali Çetinkaya
bacetinkaya@hotmail.com
Tevazu 'kendini bilmektir'
10/12/2020


Mevlânâ Celaleddin-i Rumî, insanlığın kadîm nasihatlerini hatırlatırken, bunlardan birisinde, ‘tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol” ifadesini kullanır. Toprak insanın özüdür. Tıpkı Hayy’dan gelen insanın Hu’ya (Hüve/Allah) gitmesi/dönmesi gibi, beşer de yaratıldığı toprağa dönerek/karışarak Hayat Veren’in muştusuna nail olacaktır. Veya bazı bilgelerin dediği gibi, dört unsurdan birisi olan ateş mekânında faniliğini defeatle yaşayacaktır. 

Toprak, insan vücudunun en alt noktası, ayak tabanının bastığı yerdir. Yermek ve aşağılamak için, ayakla basmak ve çiğnemek eski bir zulüm veya cezalandırma yöntemidir. Toprak aynı zamanda, temizliği, sağlığı ve arınmışlığı ifade etmektedir. Haline ve hakkettiğine razı olmak, kulu rıza makamının yüksekliğine taşır. Tevazu ve vakar ile yürümek, Rahman’ın has kulu olmak için yeterlidir. Zulüm, tahkir, hakaret ve sataşma, tevazu sahibine etki etmez. Selâm diyarının seyyahı, sabır taşıyla tahammül harcına tâlip olur.

Tevazu ehli, Hakk’ın rızasına talip olan yüce gönüllü nahif kişidir. İnsanlardan ‘yüz çevirmeyen ve böbürlenerek’ yürümeyen mütevazı, kibir ve kendini beğenmişlikten uzak hayatı tercih eder. 

Tevazu, zarafetle güzellikleri taşır ve dağıtır. Yumuşaklığın bulunmadığı yerde, çirkinlik ve şer hayat bulur. Kötü ve şerri giderecek ise, tevazunun dili güzel sözden başkası değildir. Güzel söz, kendinden verilmiş bir infaktır, sadakadır. Yani güzel söz dağıtıldıkça tevazunun zâhir olup yaygınlaşmasına vesile olur.

Affetmek ve bağışlamak, mütevazı olanın sıfatıdır. Bağışladıkça, affedenin şerefi, Hakk’ın huzurunda artar, ziyadeleşir. Rahman’ın nezdinde izzet ve şeref kazanmak, sade ve gösterişsiz olmakla gerçekleşir. Nihayetinde iman artar, ihlas kuvvetlenir, ihsan ziyadeleşir. 

Yücelten ve izzet kazandıran tevazuyu, büyüklenmek, gurur ve kibir yok eder. Alçaltan kibir, Yüceler Yücesi’nce aşağılanmıştır; İlahî Huzur’dan kovulmanın sebebidir. Tevazu ise, insanı yüceltir, Yaratan’ın dostları arasına katar. 

Hakk’a dost olmak için İbrahim gibi, tevhidin tevazu bayrağının altına sığınmak gerekir. Halîlullah olmanın başı, mütevazı olmaktır. Nitekim tevazu; hakikî kulluk için nur kapısını açan anahtar ve nâr kapısını kilitleyen sürgüdür.  

Tevazu, az mala kanaatle gelişir. Zikir ve tesbihatla kararlı hale dönüşür. Hal ve davranışta ağırbaşlı ve alçak gönüllü olmak, mütevazı kişilerin işidir. Onlar yürürken, tevazu ve ağırbaşlı bir şekilde hareket ederler. Özel bir ilgi ve hürmet beklemezler. Hususi bir saygıyı beklemek, mütevazının irfan kitabında bulunmaz. 

Tevazu sahibi, özel bir muameleye hak kazandığını düşünmez. Çünkü o, samimidir, övgü beklentisine girmez. Alçak gönüllü, methetmeyi de methedilmeyi de sevmez, istemez. Hakikatin ve Hakk’ın övgüsü, onun için metihlerin en güzelidir. 

Bencil ve egoist kişi, tevazu mahallesinde yaşayamaz. Çünkü o fâzıl kişi, diğerkâmdır, kendisinden ziyade muhatabını düşünür, onu kendisine tercih eder. Ariflerin Şahı, Pîr Bahaeddin Nakşibendi’nin dediği gibi, “âlem buğday ben saman, herkes yahşi ben yaman!” ilkesi, tevazu erbabının nidasıdır. 

Tevazu ehli, hata ve günahlarını bilir, çile çeker, ıstırap duyar, tövbe eder. Bunların sonunda da verilenlere şükreder. Sahip olduklarını dağıtır, hürmet ve nezaket timsali olarak herkesle sevgi coşkusu yaşar. 

Güzel ve faydalı işler, mütevazının gözünden kaçmaz, yapılan hayırlı eylemleri takdir eder. Gereğinden fazla takdir ve övgü, tevazu sahibinin dengesini bozabilir. Zira tevazuyu abartmak, riya ve gösteriş yolunu açar. Aşırı tevazu ise, kibre götürür. 

Ölçülü olmak, esastır ve adalet erdemini ortaya çıkarır. İşte orada, zarafet ve nezaket bulunur. 

Hülasa, mütevazı gibi davranmak yerine, mütevazı olmak faziletin gereğidir. Birincisinde gösteriş, riya ve sahtelik vardır. İkincisinde ise, kendin olmak bulunmaktadır. Kendin olmak, doğal, tabii ve ölçülü olmak demektir. Kendi olan, kendini bilir; Kendini bilen de Rabb’ini bilir.



657 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Emin Kişi ve İstikamet - 06/08/2021
Güvenilir mü’minin dili, küfür, lanet, kaba ve çirkin sözden uzaktır. Haya ve edep emin kimsenin şahsiyetini inşa eder.
Minberlere Ruh Veren Usta - 03/08/2021
Abdestli olarak eline aldığı ceviz ağacından üretilmiş kerestelerine şekil verir ve onlara ruh katar.
Güven dili ve hakikat - 29/07/2021
Güvenin olduğu hallerde fitne ve fesat yoktur. Güven zulmü yok eder, zâlimi hareketsiz bırakır.
İbrahim'in Yakarışı - 21/07/2021
İbrahim’in imtihanları yakarışlarının bir sınavıdır. Her dua ve yakarış İbrahim’i yeni bir imtihan ve mücadeleyle karşı karşıya bırakır.
Zaman ve Ezan - 21/07/2021
Akıllı ve başarılı kimse, ömrünü ve zamanını fayda üzerine kuran kişidir. O bilir ki; zaman, sahip olunan en değerli hazinedir.
Zaman ve Ezan - 07/07/2021
Zaman, hızlı geçen bir akıştır/süreçtir. Hız arttıkça zaman azalmaktadır.
Zamanın Kıyameti - 04/07/2021
Ömür, ilim, mal, beden, zamanla doğrudan ilişkilidir. Ömür insana ve varlığa faydalı ise, zaman bereketli geçmiş demektir.
Zamanın değeri(ni ölçmek) - 23/06/2021
Zamanı değerlendirmek, irade ve tercihle gerçekleşmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, her şeyi uygun bir vakitte ve yeri geldiğinde yapmaktır.
Ayların Üç Güzeli - 18/06/2021
Güneş, dünya ve ay Allah’ın ayetlerindendir. Zamanın hesaplamasında dünya ile birlikte bu iki gök cismi öne çıkmaktadır.
 Devamı
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam29
Toplam Ziyaret146030
Etkinlikler
YENİ ÇIKAN ESERLER
                                               






                                             


                                               
                                                                                        
                                                      
                                                   
     





Yayımlanan Eserler


Sayıların Gizemi ve Tasavvufun Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
İnsan Yayınları


   İlkçağ Felsefesi Tarihi
Bayram Ali Çetinkaya 
İNSAN YAYINLARI









Yitik Bilgi ve Hikmet
Bayram Ali Çetinkaya





İslam Medeniyetinin Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



İrfan ve Hikmet Peygamberi 
Bayram Ali Çetinkaya
   İNSAN YAYINLARI
   



   Şems-Mevlana Dostluğu
     Bayram Ali Çetinkaya
     İNSAN YAYINLARI
      


Medine'den Medeniyete

Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI