• Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
Üyelik Girişi
Videolar

Yeni Yayımlanan Kitaplar

   

İsmail Haqqi His Life Works and Views
Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI

ibn rüşd (1. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek



ibn rüşd (2. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek




Dini ve felsefi metinler: Yirmibirinci Yüzyılda yeniden okuma, anlama ve algılama

Bayram Ali Çetinkaya(Editör)

Doğu-Batı: İki Dünyanın Buluştuğu Noktada Düşünce Günleri



İzmirli İsmail Hakkı
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



15 TEMMUZ DESTANI
Bayram Ali Çetinkaya
bacetinkaya@hotmail.com
Emanetin ilkeleri: Ehliyet ve liyakat (2)
12/10/2018

Din bilginleri (ulema), ordu mensupları ve hâkimlerin (kadı) eğitimlerine özel önem verilip mükemmel yetiştirilmelidir. İnsanı ve toplumu, dolayısıyla devlet aygıtını, onların icraatları çalıştıracaktır. Devlet; inanç, adalet ve kılıçla yönetilir. Dünyada da ahirette de, cennet ve güzellik, “kılıçların gölgesi altındadır.”

            Hâkimler ve valilerin sıklıkla değiştirilmesi, sonuçları itibariyle zorunlu olarak zulüm yapmalarına sebep olur. Bunun sonucunda halk perişan olur. Dolayısıyla dürüstlükle ve büyük gayretle millete hizmet etmiş devlet adamlarının uzaklaştırılması; iş görmüş emektar, yiğit ve cesur kişilerin, ayaklar altına alınarak itibarsız bırakılması devlet mekanizmasının işleyişinde sıkıntılara yol açar.

Makamlar ehline verilirse, devlet korunur, muhafaza olur. Devletin yönetimini, doğru ve temiz niyet ile adalet ve doğruluk icra ederse, zulüm ve fesat ortadan kalkar, işler kolaylaşır ve yönetici de hayırlı hatırlanır.

            Makamlar için mutlak şart, liyakat, ehliyet ve değerdir (erdem). Seçkin memur ve amirle, şöhret, süs ve zevk bir araya gelmez. Koçi Bey, dönemi için donanımlı ve yetkin devlet adamlarının ilgi alanları için şu ifadeleri kullanmaktadır: “Devlet vekillerinde ve askerde gümüş at takımı, süs ve süs eşyası yoktu. Her birisinin göz koydukları; iyi at, keskin kılıç, cebe ve cevşen (zırh), mızrak ve yaydı.” Dolayısıyla vazife ve makamlar için, şöhret, ziynet, süslenme ve baht merakı olanlar tercih edilmemelidir.

Açgözlü ve hırslı olanlar, bulundukları makamlarda kaldıkları süreyi fırsat; ve fırsatı da ganimete bilirler. Onun için hile, oyun, yalancılık ve aldatmaca içinde olanlar, hemen ayıklanmalı ve vazifelerinden el çektirilmelidirler.

Adaletle ve doğrulukla iş görmek, bilgi, marifet, kemalat (olgunluk) özelliğidir. Bu vasıflarla birlikte, vazifeler için düzenli ve tertipli, temiz ve disiplin kişiler seçilmelidir. Nitekim düşüncesi parlak yöneticiler, “âlemi süsleyen doğru fikirleriyle” yeryüzüne ve insanlığa nizam vermişlerdir.

            Edep ve usul sahibi, talim ve terbiyeleri en yetkin derecede olanlar, devlet ve millet için bir kıymettir. Dini ve namusu mükemmel olan bu sadık ve âdil değerler, -Şeyh Edebali’nin Osman Gazi’ye nasihatinde dediği gibi- insanı ve devleti yüceltirler. Onun için ehliyet ve liyakat sahibi iyi adam, altın gibidir; korumak ve sahip çıkmak gerekir. Zira hazine ve ‘Beytülmal’, dini ve namusu mükemmel olanlara emanet edilir. Hazineyi koruyan kimseler, kendileri yemedikleri gibi halkın/ümmetin malını kimseye yedirmezler;  kimsenin malını da zulmederek beytülmale sokmazlar.

            Devletin ve milletin hazinesini zenginleştiren ve maliyesini dengeleyen yöneticiler, tutumlu ve iktisatlı olmazlarsa, memurlar da halk da onlara uyar. Böylece gereksiz ve aşırı harcamalarla müsriflik yaygınlık kazanır. Bilinmelidir ki israf, ülkenin ve bireyin servetini yıkıp yok eden en zararlı kemirgendir.

            Koçi Bey, Risalesi’nde, yöneticiler, amirler ve memurların iyi yetişmiş, faydalı kimseler olması gerektiğine yer vermektedir. Ona göre iyi ve dene(nmiş)yimli, din ve devleti kayıran adam azdır. Yaramaz adamlar ise çoktur ve onlar iyilerin düşmanıdır.

            Akıllı ve çabuk kavrayışlı kimseler, aklı başında basiret sahibi ve iffet sahibi kimseler oldukları için tercih edilmelidir. Hüner ve yeteneğine göre, bu donanımlı liyakat ehli kimselere, gerektiğinde iltifat edilmeli, ödüller verilmeli, terfi ettirilmelidir. Yani başarı ve fayda ödüllendirilmelidir; ancak başarısızlık ve zarar ise cezalandırılmalı, hesap sorulmalıdır.

            Hain ve beceriksiz yöneticiler, şehirleri tahrip edip insanlara haksızlık yaparak eziyet ederler. Halktan ve milletten uzaklaşmış, onların kadru kıymetini bilmeyen hain ve merhametsiz görevliler, azledilip gerekli yaptırımlar uygulanmalıdır.

            Karakter yoksunu devlet adamları, dalkavuklukların dostlarıdır. Kin, garez ve intikam, onların kişilik ve kimliği haline gelmiştir. Fitne ve fesat çıkartarak, zulüm ve rüşvet çarkının içerisinde, kendi çıkarları için devleti ve sistemi harap edip yıkarlar. Rüşvet ise, “fesat kaynağı ve sapkınlık tohumu”dur.

            Kibir içinde topluma tepeden bakan devlet memurlarının zulümleri, para ve iktidar hırsı içinde sıradanlaşırsa, vazifelerin, servet karşılığında sahiplerini bulma tehlikesi doğar. Bu durumda dürüst ve donanımlı liyakat ve ehliyet sahibi yönetici, korku, kaygı ve dehşet içerinde kalarak görevini bihakkın yapamaz.

            Erdem ve değer, insanları ve toplumları inşa ettiği gibi, devletleri de inşa edecek yegâne güçlerdir. Devlet ve vazifelerin emanetini taşıyanlar, erdem/değerle yüklü, liyakat ve ehliyet sahibi insanlar olmalıdır. Dünyadaki ve öte dünyadaki mutluluğun anahtarı, yetenekli, kabiliyetli, ufku geniş, vizyon sahibi erdemli yöneticilerin elindedir.



796 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Emin Kişi ve İstikamet - 06/08/2021
Güvenilir mü’minin dili, küfür, lanet, kaba ve çirkin sözden uzaktır. Haya ve edep emin kimsenin şahsiyetini inşa eder.
Minberlere Ruh Veren Usta - 03/08/2021
Abdestli olarak eline aldığı ceviz ağacından üretilmiş kerestelerine şekil verir ve onlara ruh katar.
Güven dili ve hakikat - 29/07/2021
Güvenin olduğu hallerde fitne ve fesat yoktur. Güven zulmü yok eder, zâlimi hareketsiz bırakır.
Zaman ve Ezan - 21/07/2021
Akıllı ve başarılı kimse, ömrünü ve zamanını fayda üzerine kuran kişidir. O bilir ki; zaman, sahip olunan en değerli hazinedir.
İbrahim'in Yakarışı - 21/07/2021
İbrahim’in imtihanları yakarışlarının bir sınavıdır. Her dua ve yakarış İbrahim’i yeni bir imtihan ve mücadeleyle karşı karşıya bırakır.
Zaman ve Ezan - 07/07/2021
Zaman, hızlı geçen bir akıştır/süreçtir. Hız arttıkça zaman azalmaktadır.
Zamanın Kıyameti - 04/07/2021
Ömür, ilim, mal, beden, zamanla doğrudan ilişkilidir. Ömür insana ve varlığa faydalı ise, zaman bereketli geçmiş demektir.
Zamanın değeri(ni ölçmek) - 23/06/2021
Zamanı değerlendirmek, irade ve tercihle gerçekleşmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, her şeyi uygun bir vakitte ve yeri geldiğinde yapmaktır.
Mektep mabettir - 18/06/2021
Mektep, sadece duvarları, pencereleri, kapıları ve içinde sıraları olan cismanî bir yapı değildir.
 Devamı
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam219
Toplam Ziyaret146303
Etkinlikler
YENİ ÇIKAN ESERLER
                                               






                                             


                                               
                                                                                        
                                                      
                                                   
     





Yayımlanan Eserler


Sayıların Gizemi ve Tasavvufun Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
İnsan Yayınları


   İlkçağ Felsefesi Tarihi
Bayram Ali Çetinkaya 
İNSAN YAYINLARI









Yitik Bilgi ve Hikmet
Bayram Ali Çetinkaya





İslam Medeniyetinin Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



İrfan ve Hikmet Peygamberi 
Bayram Ali Çetinkaya
   İNSAN YAYINLARI
   



   Şems-Mevlana Dostluğu
     Bayram Ali Çetinkaya
     İNSAN YAYINLARI
      


Medine'den Medeniyete

Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI