• Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
Üyelik Girişi
Videolar

Yeni Yayımlanan Kitaplar

   

İsmail Haqqi His Life Works and Views
Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI

ibn rüşd (1. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek



ibn rüşd (2. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek




Dini ve felsefi metinler: Yirmibirinci Yüzyılda yeniden okuma, anlama ve algılama

Bayram Ali Çetinkaya(Editör)

Doğu-Batı: İki Dünyanın Buluştuğu Noktada Düşünce Günleri



İzmirli İsmail Hakkı
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



15 TEMMUZ DESTANI
Bayram Ali Çetinkaya
bacetinkaya@hotmail.com
Dedemin Dükkânında Hasbihâl
14/06/2019


06.06.2019 00:02

 

Dedem, cemiyet içerisinde olan âdil bir insandı. Anlaşmazlık içerisinde bulunanlar, âkil bir insan olarak Dedeme gelir, adeta bir kâdı gibi hakemlik yapması ricasında bulunurlardı. Dedemin adaletli duruşuna karşı, onun yanına şikâyet eden de, şikâyet edilen de, haksızlığa uğrayan da haksızlığa uğratan da gelirdi. Dedem, onları birbirini düşürmeden, kin ve nefrete fırsat vermeden âdil ve hakkaniyetli bir şekilde çözümler üretirdi. Kız alıp vermek konuları, evlerinden kaçan âşık gelin ve damat adayları ve onların aileleri, Dedemden “akıl almaya” gelirler meseleyi sulh içinde çözmesini talep ederlerdi.

            Borcu olanlar, hastası olanlar, parası olmayanlar, Dedemin destek ve yardımlarını isteyenler manifatura dükkânının müdavimleri arasındaydı. Dedemin dükkânı, yerine göre sorunların çözüldüğü ve hükümlerin verildiği bir mahkeme salonu, yerine göre ailelerin temellerinin atıldığı bir evlendirme dairesi, yerine göre borcu olanlar (karz-ı hasen) veya parasını emanete bırakanlar için bir finans kurumu, yerine göre maddî ve manevî rahatsızlıkların tedavi edildiği bir hastane gibiydi. Hâsılı, orası bir okul, ocak, tekke, üniversite, şifahane idi.

            Dedemin veresiye almak isteyenler (ve istemeyenler) için kalın siyah kaplı bir ‘alacaklı defteri’ bulunmaktaydı. İnsanları borçlarından dolayı sıkboğaz edip sıkıştırmazdı Hacı Dedem. Ancak borcunu gücü olduğu halde ödemeyenlere çok kızardı. Ödemeyenleri belki defterden silmezdi ama, onları borçlarını ödemiş gibi zihninden silerdi, yanlış hatırlamıyorsam ‘zekat’ olarak düşünürdü.

            Müşterilerin ikna olmadığı ürün fiyatlarında, Dedem, asla yemin etmezdi, edilmesini de sevmezdi.  Alışveriş içerisindeki ikna etme ifadeleri olarak “Hakkat, inan ki” ifadeleri zihnimde kalmış sözlerdi.

            Manifaturacıların en önemli ölçü aleti, iki ucu da metalle kaplanmış boyu yüz santimetre olan ahşap metrelerdi. Dedem, çocukların ve insanların bununla oynamasına fırsat vermezdi, eline alanlardan hemen alırdı ve uçlarının yere konulmasına ve sağa sola vurulmasına asla rıza göstermezdi. Zira o bilirdi ki, metrenin ucundaki az bir eksilme, eksik ölçmeye sebep olacaktır ki, bundan dolayı Allah’tan korkardı. Bazı zamanlar, çok miktardaki ölçümlerde hak geçer kaygısıyla fazladan kumaş ekleyip keserdi. Ölçümünde şüpheye düştüğü hesaplamalar olduğunda, içi rahat ve huzurlu olması için erinmeden kumaş veya bezi tekrar ölçerdi.

            Dedemin kumaşı ve dokuma bezi kesme aşaması, bana hep bir heyecan vermiştir. Burada da hakkaniyetle davranmakla önemlidir. Eğri kesmek ve müşterinin hakkına tecavüz yanlış ölçüyle gerçekleşebilir. Bundan dolayı Dedem kumaşı ve bezi düzgünce katlar, siyah büyük elin sağlamca kavradığı terzi makasıyla bir çırpıda düzgün bir şerit halinde keserdi.  Bazı zamanlar, cinsine göre ürünün bir tarafından beş on santimetre keser, daha sonra iki ucundan elleriyle ayırarak kesme işlemini tamamlardı. Tüm bu işlerde Dedemin en önem verdiği husus, hakkaniyet olmuştur.

            Dükkânda yapılan sohbet ve muhabbetlere, biz çocukların kahvehaneden söylediğimiz çaylar eşlik ederdi. O çaylar, konuşmalara tat verirdi. Dedemin her dâim, suyunu dışarıya yansıtıyormuş gibi terleme yapmış bir testisi olurdu. Topraktan yapılan testi, suyu soğuturdu. İlçemiz Yunak’ın Karataş denilen bölgesinden gelen şeker tadındaki suyu anlatmak mümkün değildir.

Dedem, genelde kendi işini kendisi yapar, ayakkabısını kendisi boyar, başkasına yük olmayı sevmezdi. Ancak eski bir gelenek olarak belki de, susadığı veya susamadığı (zira suyu çok severdi) zaman suyu vermemizi bizden isterdi. Ama öyle bir isteyiş ki, bu, insana verilen değeri tüm güzelliğiyle ortaya koyan bir zarafetle, ‘senin elinden su tatlıdır’ ifadesiyle sübut bulurdu. Çok sevdiği sudan ziyade, onu verene, yani size yapıyor iltifatı ve hürmeti… Hani ulu babalarımızın dediği gibi, ‘senin elinden zehir olsa içerim’ sözleri, güven ve itimadı ne güzel ortaya koyuyorsa, ‘sen verdiğin için su tatlıdır’ anlamına gelen bu sözler de insana verilen değeri göstermektedir.

            Dedemin dükkânında kış günleri daha bir güzeldi. Zira dışarıda soğuk ve tipi halindeki bir hava olması, gelen müşteri sayısını da azaltırdı. Dolayısıyla kendisini ve çevresini zor ısıtan gazlı sobanın etrafında Dedem, ellerini ısıtmak için sobanın üst tarafında onu çevreleyen alüminyum kuşağa ellerini sürerdi. Bir taraftan da gelen ziyaretçilerle tatlı, koyu bir sohbetin içerisinde muhabbet ederdi. Sohbeti tatlı, muhabbeti bal gibi kendisine hayran bırakan seviyeli ve hikmetli konuşmalar, Dedemin ağzından dökülürdü.

            Dedemin dükkânı, sadece namaz vakitlerinde ve Pazar günleri kapatılırdı. Hele pazartesi günleri, bir esnaf olarak onun için, altın değerinde olurdu. O gün ilçenin de pazarı olduğundan dolayı civar köy ve ilçelerden gelenlerin haftalık geliş günleriydi. Bir esnaf için de pazartesi, pazarıyla birlikte kıymetli bir gündü. Ancak namaz saatlerinde Dedem, namazını ertelemez, asla kazaya bırakmaz, geciktirmez, mutlaka cemaatle camide kılardı.

            Karanlığın çökmesi ve camiden gelen akşam ezanını okuyan müezzin Hacı Hasan Efendi’nin davudî sesiyle ekmek teknesi kapatılır, dünyevî âlemden görünmeyen âleme yolculuk başlardı. Dedemin dükkânındaki alışveriş, sohbet ve muhabbet yerini Allah’ın evindeki Kelâm-ı Kadîm’e bırakırdı.



1022 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Emin Kişi ve İstikamet - 06/08/2021
Güvenilir mü’minin dili, küfür, lanet, kaba ve çirkin sözden uzaktır. Haya ve edep emin kimsenin şahsiyetini inşa eder.
Minberlere Ruh Veren Usta - 03/08/2021
Abdestli olarak eline aldığı ceviz ağacından üretilmiş kerestelerine şekil verir ve onlara ruh katar.
Güven dili ve hakikat - 29/07/2021
Güvenin olduğu hallerde fitne ve fesat yoktur. Güven zulmü yok eder, zâlimi hareketsiz bırakır.
İbrahim'in Yakarışı - 21/07/2021
İbrahim’in imtihanları yakarışlarının bir sınavıdır. Her dua ve yakarış İbrahim’i yeni bir imtihan ve mücadeleyle karşı karşıya bırakır.
Zaman ve Ezan - 21/07/2021
Akıllı ve başarılı kimse, ömrünü ve zamanını fayda üzerine kuran kişidir. O bilir ki; zaman, sahip olunan en değerli hazinedir.
Zaman ve Ezan - 07/07/2021
Zaman, hızlı geçen bir akıştır/süreçtir. Hız arttıkça zaman azalmaktadır.
Zamanın Kıyameti - 04/07/2021
Ömür, ilim, mal, beden, zamanla doğrudan ilişkilidir. Ömür insana ve varlığa faydalı ise, zaman bereketli geçmiş demektir.
Zamanın değeri(ni ölçmek) - 23/06/2021
Zamanı değerlendirmek, irade ve tercihle gerçekleşmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, her şeyi uygun bir vakitte ve yeri geldiğinde yapmaktır.
Nurettin Topçu ve gençlik (1) - 18/06/2021
On altıncı yüzyıldan başlayan yavaşlama, İslâm dünyası özelinde büyük değişim ve dönüşümlere sebep oldu.
 Devamı
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam56
Toplam Ziyaret185878
Etkinlikler
YENİ ÇIKAN ESERLER
          


                                 






                                             


                                               
                                                                                        
                                                      
                                                   
     





Yayımlanan Eserler


Sayıların Gizemi ve Tasavvufun Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
İnsan Yayınları


   İlkçağ Felsefesi Tarihi
Bayram Ali Çetinkaya 
İNSAN YAYINLARI









Yitik Bilgi ve Hikmet
Bayram Ali Çetinkaya





İslam Medeniyetinin Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



İrfan ve Hikmet Peygamberi 
Bayram Ali Çetinkaya
   İNSAN YAYINLARI
   



   Şems-Mevlana Dostluğu
     Bayram Ali Çetinkaya
     İNSAN YAYINLARI
      


Medine'den Medeniyete

Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI