• Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
Üyelik Girişi
Videolar

Yeni Yayımlanan Kitaplar

   

İsmail Haqqi His Life Works and Views
Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI

ibn rüşd (1. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek



ibn rüşd (2. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek




Dini ve felsefi metinler: Yirmibirinci Yüzyılda yeniden okuma, anlama ve algılama

Bayram Ali Çetinkaya(Editör)

Doğu-Batı: İki Dünyanın Buluştuğu Noktada Düşünce Günleri



İzmirli İsmail Hakkı
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



15 TEMMUZ DESTANI
Bayram Ali Çetinkaya
bacetinkaya@hotmail.com
Teizm Nedir? Teist Kimdir? (1)
12/10/2019


30.09.2019 00:01

 

İnançlar ve dinler, insanoğlu için manevî beslenme kaynaklarıdır. İnanmak, bir varlığa, objeye, eşyaya iman etmek, tabiî ihtiyaç olarak toplumları meşgul etmiş, onların var oluş sebeplerinden birisi haline gelmiştir. İnanılan varlık ve onun nitelikleri, inanç sahasında en önemli husus olarak üzerinde durulmuş, düşünülmüş ve iman edilmiştir.

Her şeyin bir var edicisi, yaratıcısı olduğu düşüncesi, hemen hemen bütün topluluklarda bulunmuştur. İşte teizm dediğimiz görüş te, var olan her şeyin yaratan bir İlahın varlığına inanmaktır. İmanın tarafında bulunan teizm, Tanrı’nın mutlak, sonsuz ve sınırsız bilgeye ve kudrete sahip olduğuna dair bir inancı bize sunmaktadır.

Bilgi ve güçte insanî tahayyülleri aşan bir şekilde sınırların ötesindeki mutlak varlık Tanrı’dır. Teizm, bu açıdan tüm varlıkların bir Yaratıcı’sına inanmayı gerektirmektedir. Her şey, bu Yaratıcı’nın devam ettirmesiyle varlığını sürdürmektedir. Tanrı, aynı zamanda ezelî, ebedî, bilinçli, irade sahibi, bilgi sahibidir. Teizme göre, Tanrı, kendisini yarattığı varlıkların düşüncelerinde ve ideallerinde açığa vurmaktadır. Bu açıdan Tanrı, insan ve diğer varlıklarla bir ilişki içinde bulunmaktadır.

Tanrı insanla olduğu gibi, evrenle ve dolayısıyla tabiatla da ilişkilidir. Evrene aşkın (müteal) bir Tanrı ihtiyacı, teizmin aradığı bir inançtır. Bu açıdan Tanrı, yarattıklarından ayrıdır. Ancak O, kendisini yarattıkları vasıtasıyla tanıtır, gösterir ve hissettirir.

Böylece ibadet ve itaate en yüksek derecede layık olan, yalnızca Tanrı’dır. Yaratıcı olan Tanrı, teizme göre, varoluşun ve değerin kaynağı ve koruyucusudur. Her şeye gücü yeten ve her şeyi bilen Tanrı, güç, kudret, bilgi ve değer bakımından en yüksek ve en yüce Varlık’tır. İnsan da O’nu bilebilir ve O’na ulaşabilir.

‘Tanrıcılık’ olarak da Türkçeye çevrilen teizm (ilâhiye), şahsî, zatî ve âlemin sebebi olan ve evrenden ayrı olan bir İlâhın varlığına; O’nun insan üzerindeki mutlak nüfuz ve gücüne inanan bir akımdır. Vahyi kabul eden teizm, bunu inkâr eden deizmden ayrılır. Deizmin insanın aklına tâbi olmasını iddia etmesine, teizm ilkeleriyle karşı bir duruş sergilemektedir.

Tanrı’nın mutlak varlığına inanan teizm, Allah ile âlemin bir ve aynı olduğunu savunan ‘panteizm’den de farklıdır; onunla aynı düzlemde buluşmaz. Allah’ı ve dinî inkâr eden ‘ateizm’ ise, teizmin zıddı bir görüşü savunmaktadır. Çok tanrıcılığa inanan ‘politeizm’ ise, tek Tanrı’yı savunan teizmden kesin olarak ayrılmaktadır.

Teizmin Tanrı’sı yarattıklarından bağımsız, aşkın ve her şeye güç yetiren bir İlâh’tır. O, yarattıklarını hiçbir an yalnız ve başı boş bırakmaz, terk etmez. Tanrı, sürekli onlarla ilişki içindedir. Nitekim teizm, bütün varlıkları yöneten ve yönlendiren bir Tanrı’yı kabul etmek ve buna inanmaktır.



688 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Emin Kişi ve İstikamet - 06/08/2021
Güvenilir mü’minin dili, küfür, lanet, kaba ve çirkin sözden uzaktır. Haya ve edep emin kimsenin şahsiyetini inşa eder.
Minberlere Ruh Veren Usta - 03/08/2021
Abdestli olarak eline aldığı ceviz ağacından üretilmiş kerestelerine şekil verir ve onlara ruh katar.
Güven dili ve hakikat - 29/07/2021
Güvenin olduğu hallerde fitne ve fesat yoktur. Güven zulmü yok eder, zâlimi hareketsiz bırakır.
Zaman ve Ezan - 21/07/2021
Akıllı ve başarılı kimse, ömrünü ve zamanını fayda üzerine kuran kişidir. O bilir ki; zaman, sahip olunan en değerli hazinedir.
İbrahim'in Yakarışı - 21/07/2021
İbrahim’in imtihanları yakarışlarının bir sınavıdır. Her dua ve yakarış İbrahim’i yeni bir imtihan ve mücadeleyle karşı karşıya bırakır.
Zaman ve Ezan - 07/07/2021
Zaman, hızlı geçen bir akıştır/süreçtir. Hız arttıkça zaman azalmaktadır.
Zamanın Kıyameti - 04/07/2021
Ömür, ilim, mal, beden, zamanla doğrudan ilişkilidir. Ömür insana ve varlığa faydalı ise, zaman bereketli geçmiş demektir.
Zamanın değeri(ni ölçmek) - 23/06/2021
Zamanı değerlendirmek, irade ve tercihle gerçekleşmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, her şeyi uygun bir vakitte ve yeri geldiğinde yapmaktır.
Nurettin Topçu ve gençlik (1) - 18/06/2021
On altıncı yüzyıldan başlayan yavaşlama, İslâm dünyası özelinde büyük değişim ve dönüşümlere sebep oldu.
 Devamı
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam62
Toplam Ziyaret185884
Etkinlikler
YENİ ÇIKAN ESERLER
          


                                 






                                             


                                               
                                                                                        
                                                      
                                                   
     





Yayımlanan Eserler


Sayıların Gizemi ve Tasavvufun Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
İnsan Yayınları


   İlkçağ Felsefesi Tarihi
Bayram Ali Çetinkaya 
İNSAN YAYINLARI









Yitik Bilgi ve Hikmet
Bayram Ali Çetinkaya





İslam Medeniyetinin Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



İrfan ve Hikmet Peygamberi 
Bayram Ali Çetinkaya
   İNSAN YAYINLARI
   



   Şems-Mevlana Dostluğu
     Bayram Ali Çetinkaya
     İNSAN YAYINLARI
      


Medine'den Medeniyete

Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI