Bereket, olgunluk ve feyz demektir. Bu feyzle Allah’ın verdiği nimet, lütuf ve ikramlar, iki âlem mutluluğunu kazandırır. Böylece bereket ve bolluk yağar. Uğur, kısmet ve nasibin ötesinde bir bereket sağanağı oluşur. Bereket ki, malı artırır, hüznü azaltır, sevinci çoğaltır. Tüccar, malını sattığında ‘bereket versin’ duasıyla müşterisini yolcular. İhtiyacını gidermeye çalışan alıcı ise, ‘bereketini gör’ diye icabet duasına katılır. Her hâlükârda, madde de mana da bereketlenir, çoğalır, artar, taşar ve yağar. İnsanoğlu, hakikate doğru yol aldıkça bereket ummanına yelken açar. Rüzgârın estiği ve yağmurun rahmet olarak indiği zamanlarda, tufan ve gazap hali yaşanabilir. Hakikat, bereketle buluşur. Dalalet ise, darlık, kıtlık, bela ve musibetle beraber olur.

24.01.2020

Kahramanlar nihayetinde gözü pek insanlardır. Onlar için korku ve çekingenlik söz konusu değildir. Yüce değerleri korumak ve savunmak, adeta onların ilâhî görevleridir. Kahramanlarda kin, nefret ve öfke huy haline dönüşmez. Nebevi ifadeyle onlar, ‘gerçek pehlivanlardır.’ “Öfkeli anlarında öfkelerini yutanlardır.” Galibiyet ve zafer onların nişanıdır. Ancak üstün yiğitlikleri, affetmelerinde gizlidir. Gücün zehrine kapılmadan bağışlayan kahramanlar, insanlığın gönüllerini fethederler. Bir de ‘sahte kahramanlar’ vardır ki, onlar cani ruhlu ‘kan dökücü’lerdir. Yiğitlik yerine, kinin ve dogmaların esiri olurlar. Sinik ve sinsidirler. Gözyaşı ve kan ile beslenirler. Öldürmek ve daha fazla öldürmek, onlar için onur duyulacak nişanlardır (!) Sahte kahramanlık, zayıf, güçsüz ve silahsızı katletmek ve öldürmektir.

16.01.2020

Nebevî ahlâk bize boş ve faydasız kelam etmektense sükût etmeyi daha faydalı olarak öğretir. Midesinin, edep yerinin ve dilinin şerrinden korunan kimse, hakikatte birçok kötülükten sakınmış olmaktadır. Sözünün fazlasını tutana ve malının fazlasını dağıtana müjdeler olsun. Hayır olmayan yerde, yani şerli işlerde dili tutmak gerekir. Aksi takdirde şeytanla yol arkadaşlığa başlar. Ölü gibi dili tutmak, kişinin yararınadır. Zira söylenen sözlerin gizli ve açık şahitleri, iki âlemde şehadet edeceklerdir. Gereksiz yere lüzumsuz konuşmak ve soru sormak, helak olmuş insan ve kavimlerin özelliğidir. Sükût ve sükûnet, faziletli toplumların sıfatlarındandır. Konuştuğu zaman mü’min faydalı ve doğru olanı söyler. Fahiş, açık ve çirkin sözleri konuşmak, Hakk Teâlâ’nın sevmediği hallerdir. Onun için Hz. Peygamber (s) mü’mini tarif ederken, erdemlere vurgu yapmaktadır.

09.01.2020

Sükutla hikmet ve hakikat ortaya çıkar. Ârifin zihni, akla geleni konuşmaz. Câhil ise, bilip bilmediği her şeyi bilgin gibi konuşur ve anlatır. Düşünen akıl, söz ve kelama ayar verir. Dingin hikmet ise, ona bilgelik kazandırır. Konuşmayan kalbe gelince, o da irfan saçar. Kelâmın değerini âlim ve âkil bilir. Suskunluğun kıymeti ise, arifler meclisinde ehlince anlaşılır. Sükûnet, vakti bereketlendirir. Çok ve boş konuşma, zamanı israf eder. Bilgi ve hikmet onunla zayi olur. Onun için demişlerdi ki: “Susmak aklın süsü ve cehaletin örtüsüdür.” Konuşan, ilim ve irfan derecesini gösterir. Sükûnet mahfilinin eri ise, tefekkür âlemine sığınır; ilimle birlikte ilham, sezgi ve vicdan onunla beraber olur, olgunlaştırır.

05.01.2020

Az konuşmak ve çok dinlemek âriflerin geleneğidir. Susmak sınırları bilmektir, yani kendini bilmektir. Kendini bilen, Hakk’ı bilir ve dolayısıyla hakikati bilme yolunda mesafe alır. Susmak, pasif kalmak, edilgen olmak değildir. Çok konuşmakla, susmanın asaletine ulaşılamaz. Sesli ve bağırarak konuşmak, cesaretin işareti değildir. Bilakis korkaklık ve sinikliğin alameti olarak söylenebilir. Cesaret sahibi kimse, az konuşur, çok iş üretir. Sözden ziyade yaptıkları onu anlatır. Zira dilini tutan kazançlıdır ve kurtulur. Selamet ve dinginlik, sükutun kardeşidir. Susmak, hikmet dilini konuşmaktır. Dilini tutan hikmet insanı, güzel ahlâkın numunesi haline gelir. Dilini tutan, şeytan ve dostlarını mağlup eder. Eline, diline ve beline sahip olan iffet insanı, kâmil ve âriflerin yoldaşlığına talip olduğunu beyan etmektedir.

26.12.2019

Gönül Sultanı Mevlânâ, dostlarına karşı her dâim büyük vefâ ve sadakat içinde olmuştur. Onun için, ‘sevgide çekilen cefâda binlerce vefâ var’dır. Hz. Mevlânâ, vefâsız gönülleri anlatmak için akıl sahibi olmayan hayvanlar üzerinden bir temsil kullanır. Ona göre, köpekler bile serserilik ederek, kaldıkları evlerden ayrılıp bağlarını kopardıklarında mahalledeki diğer köpeklerin vefâ dersi verip uyardıklarını ifade eder. Pir de ikaz eder: Fayda gördüğün kapıya bağlan, nimet verdiğinden dolayı Hakk’ı gözeterek o kapıdan bağını kesme. O hayat kapısının vefâ bekçisi ol. Unutma ki vefâsız serseri köpeği, mahallenin ehlileştirilmiş köpekleri ısırmadan bırakmazlar.

19.12.2019

Kitap sudur, katıktır, uygarlıktır, teknolojidir. Uygarlıklar onunla inşa olunur. Bilgi, kitap ve kütüphaneyle geleceğe taşınır. Bedenler geçicidir, ancak kitaplar ve kütüphaneler varlık âlemi olduğu müddetçe yok olmazlar. Çünkü onlar insanlığın hafıza kayıtlarıdır. Bilgi ve düşünce, kütüphanelerde fidan verir. Kitaplar, zihinlere filiz attıkça, özgünlük ve özgürlük çoğalır. Akılları hapseden dogmatizm ve fanatizmin nefesi kesilir, yaşama ortamı bulamaz. Yönetenler, kitapla hakikatten ayrılmaz. Yönetilenler, kütüphanelerle erdem ve değerin kıymetini idrak edip anlarlar. Cehalet ve bağnazlık, kitap ve kütüphanelere yaklaşamaz. Zira kitaplar, hürriyet ve mutluluğun tarifini verir; zihinleri özgürlüğün nefesiyle beslerler.

13.12.2019

Dostların vefası bir başkadır. Onlar aralarında ummanlar olsa bile, mesafeleri yok eden vefakâr ahbaplardır. Yıllar geçse bile, sevgi ve muhabbetin azalmadığı dostluklar vefanın numuneleridir. Aranmayı beklemeyen arkadaş ve dostlar (çünkü kendileri arar), yıllarca birbirlerini görmeseler dahi, sevgilerinden hiçbir şey kaybetmezler. Birbirlerini görmedikleri zaman, yakın aile bireylerinden birisinin hasretinin olduğu gibi, gurbet hayatı yaşarlar. Vefa, sadakat gerektirir. Zor ve güç anları, vefanın test zamanlarıdır. Tıpkı Hz. Mevlânâ’nın Tebrizli Şems’le yaptığı gibi, konuşmak ve hasbihal etmek, vefakâr dostlar için doyumsuz anlardır. Bu mutluluk zamanları, susulmadan muhabbetin koyulaştığı bereket vakitleridir.

08.12.2019

Ruh ve maddeden teşekkül eden insan, erdem ve erdemsizliklerin de fâili durumundadır. Bir başka ifadeyle erdem ve haz arasında varlığını gerçekleştiren insan için ahlâkî prensipleri hayat rehberi haline getirmek bir varoluş sorunudur. Felsefenin/hikmetin pratik yönünün önemli bir parçası ahlâktır. Ahlâk felsefesi tek bir bakışın hâkim olmadığı bir gerçeklik alanıdır. Farklı bakış açıları ahlâk felsefenin zenginliği olarak değerlendirilmelidir. Bununla birlikte ahlâk felsefesi içinde; İslâm ahlâk felsefesi, din ve vahiy eksenli bir düşünceyi de beraberinde getirmektedir. Kutsal ve değerin en yüksek amacı olan mutluluk, erdemlerle süslenmiş bir hayat felsefesini uygulamakla kazanılır. Hüzün ve mutsuzluğun olmadığı bir hayat, insanların yaşama sevinç ve isteklerini arttırarak kaliteli bir ömrü sunmaktadır. Bu ömür içinde üzüntü, hüzün, çile ve ıstırabın olmaması, erdemlerin her zaman ve mekânda yaşanmasıyla mümkündür....

06.12.2019

Kadı Burhaneddin, isabetli tedbirler alarak engin bilgisiyle savaş alanındaki cesaret ve kahramanlığıyla halkının ve ordusunun sevgisini kazanmıştır. Bununla birlikte o, siyaset ve ahlâka önem veren bir Sultan olarak, vefa, arkadaşlık ve dostluğun en büyük güç olduğunun da farkındaydı. Erdemli siyasetin şartlarını yerine getiren Kadı Burhaneddin, kılıcının kesiciliği (adalet) ile kaleminin (şeriat) üstünlüğünü birleştirdi. Devletin gücünü, din ve şeriatın şerefiyle bir araya getirip ülkeyi, erdemli ve mutlu bir hale dönüştürdü. Kadı Burhaneddin, adalet ve iyilik erdemleriyle süslenmiş bir hükümdarı, din ve devlet işlerinin yürütülmesi için bir zorunluluk olarak görür. Onun için başkan, yanlışlık, beceriksizlik ve kusurdan kendini kurtarmalıdır. Hakiki başkan, iyi, kötü, eğri, doğru arasında insaf ölçülerine göre ayrım yapmalıdır.

02.12.2019